Canbo Mag
Canbo Mag
Canbo Mag
CANBO MAG
مجله آشپزی جانبو

دستور تهیه بابایاری

کد رسپی: 1070413

بابایاری چیست؟

بابایاری یکی از غذاهای سنتی و مقوی ایرانی است که اصالت آن به مناطق غربی کشور، به‌ویژه استان‌های ایلام و کردستان، بازمی‌گردد. این غذا که از مواد اولیه ساده و گیاهی تهیه می‌شود، نشان‌دهنده فرهنگ غذایی سالم و پایدار در این مناطق است. بابایاری، که معمولاً در روزهای سرد سال طبخ می‌شود، انتخابی مناسب برای وعده‌های سبک و سالم است و به دلیل طعم خاص و ترکیبات مغذی‌اش، جایگاهی ویژه در میان غذاهای ایرانی دارد.

طرز تهیه بابایاری، غذای سنتی و گیاهی استان ایلام و کردستان، با عدس، سبزیجات معطر و گوجه‌فرنگی.
اگر به آش های ایرانی علاقه دارید. آش کلم قمری رو از دست ندین

ریشه‌شناسی نام بابایاری

نام «بابایاری» از دو کلمه «بابا» و «یاری» تشکیل شده است. در فرهنگ محلی، «بابا» به معنای پدر یا بزرگ خانواده و «یاری» به معنای کمک و همراهی است. این نام نمادی از همبستگی و روحیه تعاون در جوامع محلی است، چرا که تهیه و مصرف این غذا به‌طور معمول با دورهمی‌های خانوادگی همراه بوده و حس گرما و صمیمیت را در میان اعضای خانواده تقویت می‌کند.

خواص غذایی

بابایاری از ترکیباتی مانند عدس، گوجه‌فرنگی، سبزیجات معطر و ادویه‌جات تهیه می‌شود که هر یک دارای خواص سلامتی قابل‌توجهی هستند:

  • عدس: این ماده اصلی سرشار از پروتئین گیاهی، فیبر، آهن و اسیدفولیک است که به بهبود عملکرد قلب، کاهش کلسترول و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. عدس همچنین با تنظیم سطح قند خون، غذایی مناسب برای افراد دیابتی محسوب می‌شود.
  • گوجه‌فرنگی: منبع غنی ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌های قوی است که به سلامت پوست و کاهش التهابات بدن کمک می‌کند.
  • سبزیجات معطر: ترکیباتی مانند جعفری، گشنیز و تره علاوه بر عطر و طعم، حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌های ضروری برای بدن هستند.
  • ادویه‌ها: موادی مانند زردچوبه و فلفل، علاوه بر طعم‌دهی، خواص ضدالتهابی و تقویت‌کننده برای سیستم ایمنی دارند.

بابایاری، انتخابی برای رژیم‌های غذایی سالم

این غذا به دلیل عدم استفاده از گوشت و روغن زیاد، یک گزینه عالی برای رژیم‌های گیاهی و کاهش وزن است. فیبر موجود در عدس و سبزیجات، احساس سیری طولانی‌مدتی را ایجاد کرده و به کنترل اشتها کمک می‌کند. همچنین، بابایاری به دلیل کالری پایین و محتوای بالای مواد مغذی، انتخابی مناسب برای افرادی است که به دنبال سبک زندگی سالم هستند.

گسترش محبوبیت

در حالی که این غذا در گذشته به‌عنوان یک غذای محلی شناخته می‌شد، امروزه به‌واسطه ارزش غذایی بالا و سادگی در تهیه، در سراسر ایران و حتی در میان ایرانیان مقیم خارج از کشور مورد توجه قرار گرفته است. بابایاری یکی از مثال‌های موفق از غذاهای سنتی است که توانسته است جایگاهی در آشپزی مدرن پیدا کند.

نوشته شده توسط امیرحسین نخجوانی
در تاریخ 02 بهمن 1403
ذخیره
امتیاز
چاپ
اشتراک
میزان سختی:
متوسط
مدت آماده‌سازی:
15 دقیقه
مدت پخت:
120 دقیقه
تعداد بشقاب:
3

مواد لازم:

عدس
2 فنجان
پیاز
1 عدد متوسط
روغن آفتابگردان
2 قاشق غذاخوری
آب
3 فنجان
تره
70 گرم
جعفری
1 فنجان، خرد شده
گشنیز
1 فنجان
سیب زمینی
200 گرم
نمک
1 قاشق چایخوری
پودر فلفل سیاه
1 قاشق چایخوری
پودر زردچوبه
1 قاشق چایخوری

مراحل آشپزی:

مرحله 1
  1. عدس‌ها را پاک کرده و بشویید. سپس آن‌ها را در ظرفی با آب ولرم به مدت ۱ ساعت خیس کنید تا راحت‌تر پخته شوند.
  2. پیاز را به‌صورت نگینی خرد کنید. سیب‌زمینی‌ها را پوست گرفته و به قطعات کوچک تقسیم کنید. گوجه‌فرنگی‌ها را رنده کرده یا اگر از رب گوجه‌فرنگی استفاده می‌کنید، آن را آماده کنار بگذارید.
  3. سبزیجات معطر را شسته و ریز خرد کنید.
مرحله 2
  1. در یک قابلمه مناسب، روغن را گرم کنید و پیاز خردشده را اضافه کنید. پیاز را تا زمانی که سبک و طلایی شود، تفت دهید.
  2. زردچوبه و فلفل را به پیاز اضافه کرده و کمی تفت دهید تا عطر ادویه‌ها بلند شود.
  3. عدس خیس‌خورده را به قابلمه اضافه کرده و برای چند دقیقه همراه با پیاز تفت دهید. این کار باعث می‌شود عدس عطر و طعم بهتری پیدا کند.
مرحله 3
  1. سیب‌زمینی‌های خردشده را به قابلمه اضافه کنید و کمی تفت دهید.
  2. گوجه‌فرنگی رنده‌شده یا رب گوجه‌فرنگی را به مواد اضافه کرده و هم بزنید. اجازه دهید مواد برای چند دقیقه با هم ترکیب شوند.
مرحله 4
  1. آب را به قابلمه اضافه کنید و حرارت را زیاد کنید تا مواد به جوش بیاید.
  2. پس از به جوش آمدن، حرارت را کم کرده و درب قابلمه را بگذارید. اجازه دهید مواد به‌آرامی پخته و جا بیفتد. این مرحله حدود ۳۰ تا ۴۰ دقیقه زمان می‌برد.
مرحله 5
  1. در ۱۰ دقیقه پایانی پخت، سبزیجات معطر خردشده را به قابلمه اضافه کنید. افزودن سبزیجات در این مرحله باعث می‌شود عطر و طعم آن‌ها حفظ شود.
  2. نمک غذا را تنظیم کرده و در صورت نیاز مقداری آب جوش به قابلمه اضافه کنید.
مرحله 6

بابایاری را در کاسه‌های مناسب سرو کرده و با نان تازه میل کنید. می‌توانید این غذا را با سبزی‌خوردن یا ماست همراه کنید تا طعم آن دلپذیرتر شود.

مرحله 7

نکات کلیدی برای تهیه بابایاری

  1. کیفیت عدس: استفاده از عدس تازه و باکیفیت نقش مهمی در طعم نهایی بابایاری دارد. عدس کهنه ممکن است دیرپز باشد و طعم مناسبی نداشته باشد.

بهتر است عدس را از فروشگاه‌های معتبر خریداری کنید و به تاریخ تولید آن دقت کنید.

  1. خیس کردن عدس: حتماً عدس را قبل از پخت خیس کنید تا هم زودتر بپزد و هم نفخ آن گرفته شود.

افزودن کمی نمک به آب خیس‌کردن می‌تواند به کاهش نفخ عدس کمک کند.

  1. سبزیجات معطر: ترکیب تره، جعفری و گشنیز بهترین انتخاب برای این غذا است، اما می‌توانید متناسب با ذائقه خود از سبزیجات دیگری نیز استفاده کنید.

سبزیجات را به‌صورت تازه و باکیفیت استفاده کنید تا طعم بهتری به غذا بدهند.

  1. تنظیم ادویه: زردچوبه و فلفل به این غذا عطر و رنگ می‌دهند، اما در مصرف آن‌ها زیاده‌روی نکنید.

می‌توانید کمی دارچین یا پودر زنجبیل برای عطر متفاوت اضافه کنید.

  1. سیب‌زمینی: برای قوام بیشتر غذا، سیب‌زمینی‌ها را به قطعات کوچک خرد کنید تا در حین پخت نرم شوند و غذا حالت غلیظ‌تری پیدا کند.

استفاده از سیب‌زمینی‌های آردی به جای نوع مومی می‌تواند قوام بهتری به غذا بدهد.

  1. آب: مقدار آب را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که بابایاری نه خیلی رقیق و نه خیلی غلیظ باشد.

در صورت تمایل می‌توانید از آب سبزیجات یا آب قلم استفاده کنید تا طعم بهتری به غذا بدهید.

  1. زمان پخت: اجازه دهید غذا به‌آرامی پخته و جا بیفتد. پخت سریع ممکن است باعث شود طعم‌ها به‌خوبی ترکیب نشوند.

استفاده از قابلمه با درب محکم به حفظ عطر و طعم غذا کمک می‌کند.

مرحله 8

سوالات متداول درباره بابایاری

  1. آیا بابایاری برای گیاه‌خواران مناسب است؟

بله، بابایاری یک غذای کاملاً گیاهی است و گزینه‌ای عالی برای گیاه‌خواران به شمار می‌رود. این غذا با مواد ساده و طبیعی تهیه می‌شود و سرشار از پروتئین گیاهی و فیبر است.

  1. می‌توان بابایاری را بدون سیب‌زمینی تهیه کرد؟

بله، اگر به سیب‌زمینی علاقه ندارید یا نمی‌توانید از آن استفاده کنید، می‌توانید این ماده را از دستور حذف کنید. البته سیب‌زمینی به قوام غذا کمک می‌کند.

  1. بابایاری در کدام شهرهای ایران طبخ می‌شود؟

بابایاری بیشتر در استان ایلام و کردستان تهیه می‌شود، اما به دلیل طعم بی‌نظیر آن، در سایر مناطق ایران نیز طرفداران خود را پیدا کرده است.

  1. آیا می‌توان بابایاری را با گوشت تهیه کرد؟

بابایاری به‌طور سنتی بدون گوشت تهیه می‌شود، اما اگر تمایل دارید، می‌توانید گوشت مرغ یا گوشت چرخ‌کرده به آن اضافه کنید. البته این تغییر ممکن است طعم اصیل غذا را تغییر دهد.

  1. چگونه بابایاری را رژیمی‌تر کنیم؟

برای تهیه نسخه رژیمی بابایاری، می‌توانید مقدار روغن را کاهش دهید و از عدس بیشتری استفاده کنید. همچنین همراهی این غذا با نان سبوس‌دار انتخابی سالم‌تر خواهد بود.

ارزش غذایی:

1955
کالری‌
کربوهیدرات‌
چربی‌
فیبر
پروتئین
سدیم